Spotkania na Wschodzie

Problematyka Kresów i ich mieszkańców stanowiła znaczący obszar zainteresowań uniwersyteckich i osobistego zaangażowania ks. prof. Dzwonkowskiego. Przez wiele lat podróżował do tych miejsc, zbierał materiały dokumentujące życie ich mieszkańców. Na marginesie tych notatek zapisywał prywatne doświadczenia spotkań z ludźmi i właśnie przy pracy nad komentarzami do tych wypraw zastał go kres ziemskiego życia.
Zachwycała go opowieść o wielokulturowej Polsce, która przetrwała w sercach i praktyce życia Polaków na Białorusi, Litwie, Ukrainie, w Rosji, Gruzji, Armenii i Kazachstanie. Jego osobiste spotkania były z pewnością bogatsze i głębsze niż to, co udało się przenieść na papier. Dzięki tej publikacji otrzymujemy wgląd choćby we fragment tych jego doświadczeń, możemy obcować z zapisem zmagań konkretnych osób o ocalenie swojej polskości.
Kwestia samookreślenia się narodowego, pochodzenia i przynależności narodowej, była problemem dla przybywających z zewnątrz, a nie dla samych mieszkańców odwiedzanych miejsc, którzy byli jednocześnie Litwinami, Białorusinami i Polakami, zanurzonymi w kulturze, jak powiedzielibyśmy współczesnym językiem, swoich „małych ojczyzn”, a budowali kulturę wspólnej wielkiej ojczyzny.
Autor niejako na pożegnanie podarował nam zbiór pamiątek - wspomnień, historii, spotkań, relacji, obraz tym cenniejszy, że wobec aktualnej globalizacji i kulturowej dyfuzji pokazujący zdolność przetrwania społeczności i zachowania własnej tożsamości.
Z pewnością nie bez znaczenia jest odczytanie tych historii w kontekście bieżących wydarzeń za naszą wschodnią granicą i obecności tysięcy uchodźców na ziemiach naszej ojczyzny. Historia opowiedziana przez ks. Dzwonkowskiego staje się bardzo aktualna i nabiera głębszego wymiaru. Po części wyjaśnia polską gościnność i pomoc okazywaną m.in. przybywającym Ukraińcom.

O Autorze

Ks. Roman DZWONKOWSKI SAC (1930 – 2020),
rektor i profesor WSD w Ołtarzewie, profesor KUL, członek Polskiej Akademii Nauk oraz Rady Krajowej Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, socjolog i znawca katolickiej nauki społecznej, historyk problematyki polonijnej, zwłaszcza Polaków na Wschodzie, apostoł Wschodu.

Komentarze i informacje zamieszczone w mediach: 

• Roman Dzwonkowski – „Spotkania na Wschodzie” – recenzja i ocena (Natalia Pochroń, histmag.org 2022-07-14)